25-26 Mayıs’ta online olarak düzenlenen ve 2000 kişinin katıldığı Harvard Sabri Ülker Center “Metobolism and Life” sempozyumunun ardından 27 Mayıs 2021 Perşembe günü Holding İç İletişim’de çok özel bir etkinlik yaşadık. Tam adıyla Sabri Ülker Besin, Genetik ve Metabolik Araştırmalar Merkezi’nde çok sayıda farklı ülkeden gelerek çalışan bilim insanları yine online ortamda Yıldız Holding çalışanları ile bir araya gelerek hem kendilerini tanıttılar hem de çalışma alanları ile bilgi verdiler. Toplantıyı Begüm Mutuş Yönetti. Ali Ülker ve Gökhan Hotlamışlıgil ise Merkez’in çalışmaları ile ilgili sohbet ettiler. Bildiğiniz üzere 2014 yılında Prof.Dr. Göhkan Hotlamışlıgil Hoca’nın metabolizma ve gıda üzerinde yaptığı çalışmalardan haberdar olunca, araştırmalarına ilgi duymuş ve Harvard’daki laboratuvarını destekleme kararı vermiştik.
Prof. Dr. Gökhan Hotlamışlıgil Hoca daha başında bilimde sonuca ulaşmanın sabır gerektirdiğini, çok uzun yıllar süren çalışmalardan sonra bile istenen amaca ulaşılamayabileceğini söyledi. Ama 7-8 yıllık süreç içinde müthiş bir buluşa imza attılar. Hücre içindeki kolesterol seviyesi yükseldiği zaman hücrenin bunu dengede tutmak için gerçekleştirdiği algılama ve savunma mekanizmasını ortaya çıkardılar. Aynı heyecanla çalışmalarına devam ediyorlar. Pasteur “gözleme dayalı sahalarda şans sadece hazırlıklı zihinlerden yanadır” demiş. Ve hayatını incelediğinizde görüyorsunuz ki Pastör üç çocuğunu tifo ve benzeri bulaşıcı hastalıklardan kaybetmiş. Bu onu mikroorganizmaları çalışmaya yöneltmiş. Mikroorganizmaların ısıyla yok edilebileceğini göstererek yaşadığı Fransa için çok önemli olan şarap üretimini sağlam bir yöntemle güvenilir hale getirmekte kalmamış, daha sonra “pastörizasyon” denilen işlemle modern süt endüstrisinde de kullanılmasını sağlamış. Ve tüm başarıları onu daha fazla mikroorganizmaların yarattığı hastalıkları incelemeye yöneltmiş ve böylelikle kuduz aşısını icat etmiş. Yani Pasteur aslında yıllarca kuduz aşısını bulmaya hazırlamış.
Yaşadığımız pandemide bulunan aşılar çok kısa sürede bulunmuş gibi görüyor ama değil. Örneğin BioNtech ve Moderna aşıları aslında on yıllık kanser tedavisi geliştirmek için yapılan çalışmaların yan ürünleri. Kanser üzerinde çalışrken geliştirilen fikirler aşının dokuz ay gibi kısa sürede bulunmasını sağladı. Bu nedenle Gökhan Hoca ve ekibi diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların çözümü için çalışıyor görünüyor olsalar bile belki de çok daha farklı bir insanlık sorununa çare bulmaya hazırlanıyorlar. Kim bilir! Biz hem manevi hem de maddi olarak babamız Sabri Ülker adına onların araştırmalarını desteklemeye ve hazırlıklarına katkı yapmaya devam ediyoruz. Sizin için aşağıya etkinliğe katılan Merkez laboratuvar ekiplerinin isimlerini çalıştıkları araştırmaların kısa birer özetini koydum. Programin özetini de videodan izleyebilirsiniz. Bir hastalığa çare bulmak ne kadar çok yönlü ve kapsamlı bir çalışma, ne kadar fazla araştırmacının birlikte çalışmasını gerektiriyor…
Sabri Ülker Besin, Genetik ve Metabolik Araştırmalar Merkezi – Hotamışlıgil Lab
Araştırma Alanları ve Araştırma Ekibi
1.Protein ve kolesterol regülasyonu aracılığıyla metabolik dengenin düzenlenmesi – Çok işlevli Nrf1 üzerine çalışmalar
Yağlı karaciğer, pankreatit, kolit ve kardiyovasküler hastalık dahil birçok metabolik bozuklukta yer aldığı keşfedilen Nrf1 üzerinde çalışıyoruz. Nrf1’in bu hastalıkların mevcut tıbbi tedavilerinde olası katkılarının anlaşılması için genetik ve viral yaklaşımlardan yararlanıyoruz.
Araştırma Ekibi
Benny Garfinkel, PhD Postdoctoral Fellow
Shijun Deng, PhD, Postdoctoral Fellow
Zhe Cao, PhD, Postdoctoral Fellow
Skylar Karzhevsky, Research Assistant
2. FABP4, enerji depolama sistemleri ve metabolik yanıtlar arasındaki iletişimi üzerine çalışmalar
Yağ asidi bağlayıcı protein 4 (FABP4), yağ hücreleri tarafından ifade edilir. Açlık durumunda kana karışarak bir hormon görevi gören FABP4, diğer dokulara besinin az miktarda bulunabilir olduğunu ve buna göre işlev gösterebilmeleri üzere metabolizmalarını değiştirmeleri amacıyla sinyal gönderme görevi üstleniyor. Obezitede, FABP4 yüksek düzeylerde artarak diyabete ve kardiyovasküler hastalığa yol açabiliyor. FABP4’ün nasıl çalıştığını anlayabilmek ve sağlığı iyileştirmek amacıyla FABP4’ü hedef alan terapötikler geliştirmek için genetik ve farmakolojik yaklaşımlardan faydalanıyoruz.
Araştırma Ekibi
Kacey Prentice, PhD, Research Associate
Jani Saksi, PhD, Postdoctoral Fellow
Yankun Lee, PhD, Research Associate
Paulina Cedillo, Research Assistant
3. Sabri Ülker Merkezi Fizyoloji Laboratuvarı’nın Çalışmaları
İn vivo araştırmalar yürütülen bu laboratuvar, farelerin O2 tüketimi / CO2 üretimi, aktivitesi, beslenme davranışı, egzersiz kapasitesinin gerçek zamanlı ölçümü için 16 kafesli metabolik kafes sistemi içeriyor. Bu sistem, farelerde oksijen tüketimini ve karbondioksit üretimini ölçmek için önemli bir araç olup, böylece genetik değişikliklerin, beslenme düzenlerinin ve tedavilerin enerji harcaması ve yakıt kullanımı üzerindeki etkileri gözlemleyebiliyoruz.
Araştırma Ekibi
Karen Inouye, PhD, Research Scientist
Mu Xian Chen, Research Assistant
4. Yağ dokusundan türetilen bir hormon olan FABP4’ün hava yolu aşırı duyarlılığını üzerindeki etkilerini hedefleyen çalışmalar
Küresel boyutta her 10 kişiden 1’i astımla yaşıyor ve solunum yolu darlığı geçirerek nefes nefese kalıyor. Ne yazık ki mevcut veriler bu hastalar için sınırlı tedavi seçenekleri sunuyor. Amacımız, FABP4’ün hava yolu hastalığında oynadığı rolü anlamak ve bu bulguları insanların faydasına sunabilmek. Hem insanlarda hem de farelerde, yağ dokusundan türetilen hormon FABP4, serumda ve solunum yollarında artmaktadır. Bu durum, farelerde hava yolu daralmasına yol açıyor ve monoklonal antikorlar kullanılarak FABP4’ün bloke edilmesiyle tersine çevrilebilir bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Şimdiye kadar yürüttüğümüz çalışmalarda astım tedavisine yeni yaklaşımlar için değerli klinik öncesi kanıtlar sunmaktadır.
Araştırma Ekibi
Gürol Tunçman, MD, PhD, Research Scientist
M. Furkan Burak, MD, Postdoctoral Fellow
5. DNA hasarı yanıtının TIRR aracılı baskılanmasının metabolik sağlık ve kanser üzerindeki rolleri üzerine çalışmalar
TIRR, bir DNA çift iplikli kırılma onarım proteini ve p53’ün transkripsiyonel aktivitesinin güçlendiricisi olan 53BP1’i düzenleme görevini üstleniyor. Kanser perspektifinden bakıldığında, TIRR kaybı, p53 heterozigot kanser modunda tümör oluşumunun önlenmesinde radikal bir etkiye sahip olup, TIRR’nin metabolik sağlık ve kanser gelişiminde yeni bir faktör olarak önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır.
Araştırma Ekibi
Eva Tsaousidou, PhD, Research Associate
6. Obez karaciğerlerde artan mitokondriyal oksidan üretiminin arkasındaki mekanizmaya yönelik çalışmalar
Mitokondriyal disfonksiyon, obezite ve diyabet dahil olmak üzere çeşitli insan patolojilerine katkıda bulunur. Karaciğerdeki mitokondriyal disfonksiyonu metabolik patolojilere bağlayan moleküler bir mekanizma belirledik.
Araştırma Ekibi
Renata Gonçalves, PhD, Research Associate
7. Organel Mimarisi ve Metabolizma üzerine çalışmalar
Obezite ve metabolik hastalıkların organel yapısının ve temas alanlarının mekansal/zamansal regülasyonunu nasıl etkilediğini ve altyapısal elastikiyet kaybının metabolik hastalıkların gelişimine nasıl yol açtığını anlamak üzere çalışmalar yürütüyoruz.
Araştırma Ekibi
Ana Paula Arruda, PhD, Research Scientist
Güneş Parlakgül, MD, Research Associate
Hatoon Baazim, PhD, Postdoctoral Fellow
Nina Min, Research Assistant
İdari destek ekibi
David Hastings, MBA, Kıdemli Danışman
Nitsan Garfinkel, Laboratuvar Yöneticisi
Arielle Perry, Yönetici Asistanı